ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΝΕΟΥΣ ΚΑΝΟΝΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΩΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ ΠΑΡΑΚΡΑΤΗΣΗΣ ΦΟΡΟΥ ΣΤΗΝ ΠΗΓΗ
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε νέους κανόνες για να καταστούν αποδοτικότερες και ασφαλέστερες οι διαδικασίες παρακράτησης φόρου στην ΕΕ για τους επενδυτές, τους χρηματοπιστωτικούς διαμεσολαβητές (π.χ. τράπεζες) και τις φορολογικές διοικήσεις των κρατών μελών. Η πρωτοβουλία αυτή -βασικό στοιχείο της ανακοίνωσης σχετικά με τη φορολογία των επιχειρήσεων για τον 21ο αιώνα και του σχεδίου δράσης της Επιτροπής για την Ένωση Κεφαλαιαγορών του 2020- θα προαγάγει τη δικαιότερη φορολόγηση, θα καταπολεμήσει τη φορολογική απάτη και θα στηρίξει τις διασυνοριακές επενδύσεις σε ολόκληρη την ΕΕ.
Ο όρος «παρακράτηση φόρου στην πηγή» αναφέρεται, για παράδειγμα, στην περίπτωση στην οποία ένας επενδυτής που κατοικεί σε ένα κράτος μέλος της ΕΕ υποχρεούται να καταβάλει φόρο επί των τόκων ή των μερισμάτων που εισπράττει σε άλλο κράτος μέλος. Αυτό συμβαίνει συχνά για τους διασυνοριακούς επενδυτές. Σε ένα τέτοιο σενάριο, για να αποφευχθεί η διπλή φορολόγηση, πολλά κράτη μέλη της ΕΕ έχουν υπογράψει συνθήκες αποφυγής της διπλής φορολογίας, με τις οποίες αποφεύγεται η διπλή φορολόγηση του ίδιου φυσικού προσώπου ή της ίδιας εταιρείας. Οι συνθήκες αυτές επιτρέπουν σε έναν διασυνοριακό επενδυτή να υποβάλει αίτηση επιστροφής του επιπλέον φόρου που κατέβαλε σε άλλο κράτος μέλος.
Το πρόβλημα είναι ότι οι εν λόγω διαδικασίες επιστροφής είναι συχνά χρονοβόρες, δαπανηρές και επαχθείς, προκαλώντας απογοήτευση στους επενδυτές και αποθαρρύνοντας τις διασυνοριακές επενδύσεις εντός της ΕΕ και προς την ΕΕ. Επί του παρόντος, οι διαδικασίες παρακράτησης φόρου στην πηγή που εφαρμόζονται σε κάθε κράτος μέλος είναι πολύ διαφορετικές. Οι επενδυτές πρέπει να ασχοληθούν με περισσότερα από 450 διαφορετικά έντυπα σε ολόκληρη την ΕΕ, τα περισσότερα από τα οποία είναι διαθέσιμα μόνο στις εθνικές γλώσσες. Τα σκάνδαλα Cum/Ex και Cum/Cum έχουν επίσης καταδείξει πώς μπορούν να χρησιμοποιηθούν καταχρηστικά οι διαδικασίες επιστροφής: οι φορολογικές απώλειες από αυτές τις πρακτικές εκτιμήθηκαν σε 150 δισ. EUR για τα έτη 2000-2020.
Οι βασικές δράσεις που προτείνονται από την Επιτροπή θα διευκολύνουν τους επενδυτές, τους χρηματοπιστωτικούς διαμεσολαβητές και τις εθνικές φορολογικές αρχές:
• Ένα κοινό ενωσιακό ψηφιακό πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας θα καταστήσει ταχύτερες και αποδοτικότερες τις διαδικασίες ελάφρυνσης για τους παρακρατούμενους φόρους. Για παράδειγμα, οι επενδυτές με διαφοροποιημένο χαρτοφυλάκιο στην ΕΕ θα χρειάζονται μόνο ένα ψηφιακό πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας για να ζητήσουν περισσότερες επιστροφές φόρου κατά τη διάρκεια του ίδιου ημερολογιακού έτους. Το ψηφιακό πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας θα πρέπει να εκδίδεται εντός μίας εργάσιμης ημέρας από την υποβολή της αίτησης. Επί του παρόντος, τα περισσότερα κράτη μέλη εξακολουθούν να βασίζονται σε έντυπες διαδικασίες.
• Δύο ταχείες διαδικασίες συμπληρώνουν την υφιστάμενη συνήθη διαδικασία επιστροφής: μια διαδικασία «ελάφρυνσης στην πηγή» και ένα σύστημα «ταχείας επιστροφής», που θα καταστήσουν τη διαδικασία ελάφρυνσης ταχύτερη και πιο εναρμονισμένη σε ολόκληρη την ΕΕ. Τα κράτη μέλη θα είναι σε θέση να επιλέξουν ποιο από τα δύο θα χρησιμοποιήσουν — συμπεριλαμβανομένου συνδυασμού και των δύο.
- Στο πλαίσιο της διαδικασίας «ελάφρυνσης στην πηγή», ο φορολογικός συντελεστής που εφαρμόζεται κατά την καταβολή μερισμάτων ή τόκων βασίζεται άμεσα στους εφαρμοστέους κανόνες των διατάξεων της συνθήκης για την αποφυγή της διπλής φορολογίας.
Με τις εν λόγω τυποποιημένες διαδικασίες εκτιμάται ότι οι επενδυτές θα εξοικονομούν περίπου 5,17 δισ. ευρώ ετησίως.
- Στο πλαίσιο της διαδικασίας «ταχείας επιστροφής», η αρχική πληρωμή πραγματοποιείται λαμβανομένου υπόψη του συντελεστή παρακράτησης φόρου στην πηγή του κράτους μέλους στο οποίο καταβάλλονται τα μερίσματα ή οι τόκοι, αλλά η επιστροφή των καθ' υπέρβαση καταβληθέντων φόρων χορηγείται εντός 50 ημερών από την ημερομηνία πληρωμής.
• Μια τυποποιημένη υποχρέωση υποβολής αναφορών θα παρέχει στις εθνικές φορολογικές διοικήσεις τα απαραίτητα εργαλεία για τον έλεγχο της επιλεξιμότητας για τον μειωμένο συντελεστή και για τον εντοπισμό πιθανών καταχρηστικών πρακτικών. Οι πιστοποιημένοι χρηματοπιστωτικοί διαμεσολαβητές θα πρέπει να αναφέρουν την καταβολή μερισμάτων ή τόκων στην αρμόδια φορολογική αρχή, ώστε η τελευταία να μπορεί να εντοπίσει τη συναλλαγή. Ειδικότερα, οι μεγάλοι χρηματοπιστωτικοί διαμεσολαβητές της ΕΕ θα υποχρεούνται να εγγραφούν σε εθνικό μητρώο πιστοποιημένων χρηματοπιστωτικών διαμεσολαβητών. Το μητρώο αυτό θα είναι επίσης ανοικτό σε μη ενωσιακούς και σε μικρότερους χρηματοπιστωτικούς διαμεσολαβητές της ΕΕ σε προαιρετική βάση. Οι φορολογούμενοι που επενδύουν στην ΕΕ μέσω πιστοποιημένων χρηματοπιστωτικών διαμεσολαβητών θα επωφελούνται από ταχείες διαδικασίες παρακράτησης φόρου και θα αποφεύγουν τη διπλή φορολόγηση των πληρωμών μερισμάτων. Όσο περισσότεροι χρηματοπιστωτικοί διαμεσολαβητές εγγραφούν στο μητρώο, τόσο ευκολότερο θα είναι για τις φορολογικές αρχές να διεκπεραιώνουν τις αιτήσεις επιστροφής, ανεξάρτητα από τη διαδικασία που χρησιμοποιείται.
Να υπενθυμιστεί ότι η εν λόγω πρόταση αποτελεί μόνο μία από τις πρωτοβουλίες της Επιτροπής που αποσκοπούν στην απλούστευση των διαδικασιών για τις επιχειρήσεις και στην καταπολέμηση των καταχρηστικών φορολογικών πρακτικών. Τον Δεκέμβριο του 2022, οι υπουργοί Οικονομικών ενέκριναν την πρόταση της Επιτροπής για οδηγία του Συμβουλίου σχετικά με την εξασφάλιση παγκόσμιου ελάχιστου επιπέδου φορολογίας για τους πολυεθνικούς ομίλους επιχειρήσεων και τους εγχώριους ομίλους μεγάλης κλίμακας στην ΕΕ. Επιπλέον, τον Μάιο του 2023 επιτεύχθηκε πολιτική συμφωνία σχετικά με νέους κανόνες φορολογικής διαφάνειας για όλους τους παρόχους υπηρεσιών που διευκολύνουν τις συναλλαγές κρυπτοστοιχείων για πελάτες που κατοικούν στην ΕΕ. Η πρόταση αυτή αποτελεί επίσης βασικό στοιχείο του σχεδίου δράσης της Επιτροπής για την Ένωση Κεφαλαιαγορών του 2020.
Σύμφωνα με τον Επίτροπο κ. Gentiloni «μόλις εγκρίναμε μια σημαντική πρόταση για να καταστήσουμε τις διαδικασίες παρακράτησης φόρου στην πηγή ταχύτερες, ασφαλέστερες και αποτελεσματικότερες για τους επενδυτές, τους χρηματοπιστωτικούς διαμεσολαβητές και τις φορολογικές διοικήσεις.
Η πρόταση αυτή αποτελεί ένα ακόμη βήμα προς μια δικαιότερη και πιο διαφανή φορολογία στην Ευρώπη. Και αποτελεί μια ακόμη απόδειξη της δέσμευσης της Επιτροπής για απλούστευση και αποτελεσματικότητα. Θέλουμε να στηρίξουμε την ενιαία αγορά και να κάνουμε τη ζωή των επιχειρήσεων, των πολιτών και των εθνικών αρχών ευκολότερη, εξασφαλίζοντας ένα υγιές περιβάλλον για τους επενδυτές, τους διαμεσολαβητές και τις φορολογικές διοικήσεις των κρατών μελών.
Για πάρα πολύ καιρό, οι δυσκίνητες διαδικασίες παρακράτησης φόρου στην πηγή αποθάρρυναν τις διασυνοριακές επενδύσεις και εμπόδιζαν την εύρυθμη λειτουργία της κεφαλαιαγοράς της ΕΕ. Για τους λόγους αυτούς, τόσο στο σχέδιο δράσης για δίκαιη και απλή φορολόγηση όσο και στο σχέδιο δράσης για την Ένωση Κεφαλαιαγορών, η Επιτροπή ανακοίνωσε τη νομοθετική πρωτοβουλία που παρουσιάζουμε σήμερα στον τομέα των διαδικασιών παρακράτησης φόρου στην πηγή.
Η πρόταση αυτή θα ωφελήσει όλους τους διασυνοριακούς επενδυτές. Θα παρέχει καλύτερη πρόσβαση στα δυνητικά χαμηλότερα επιτόκια που δικαιούνται οι επενδυτές - τόσο οι ιδιώτες όσο και οι θεσμικοί -.
Όπως θα γνωρίζετε, στην περίπτωση διασυνοριακών επενδύσεων, πολλά κράτη μέλη επιβάλλουν φόρους στην πηγή στα μερίσματα από μετοχές και στους τόκους από ομόλογα που καταβάλλονται σε επενδυτές που ζουν στο εξωτερικό.
Ωστόσο, οι επενδυτές εξακολουθούν να καταβάλλουν φόρο εισοδήματος στη χώρα κατοικίας τους για το ίδιο εισόδημα. Για την αποφυγή της διπλής φορολόγησης, πολλά κράτη μέλη έχουν υπογράψει συμφωνίες αποφυγής διπλής φορολόγησης. Και σε επίπεδο ΕΕ, έχουν εκδοθεί ειδικές οδηγίες. Τα μέτρα αυτά σημαίνουν ότι οι μη κάτοικοι επενδυτές μπορούν να πληρώνουν χαμηλότερο συντελεστή παρακρατούμενων φόρων στην πηγή ή να τύχουν απαλλαγής στη χώρα που εισπράττονται. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι επενδυτές πρέπει κανονικά να υποβάλλουν αίτηση επιστροφής του υπερβάλλοντος φόρου εισοδήματος.
Ωστόσο, αυτές οι διαδικασίες επιστροφής είναι συχνά χρονοβόρες και δαπανηρές. Αυτό δημιουργεί τεράστια απογοήτευση: μελέτες δείχνουν ότι σχεδόν το 70% των μικροεπενδυτών που θα ήταν επιλέξιμοι για μειωμένο συντελεστή παρακράτησης φόρου στην πηγή δεν τον διεκδικούν. Επίσης, απομακρύνει τις επενδύσεις από την ΕΕ. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη, το 30% των μικροεπενδυτών έχουν πουλήσει το χαρτοφυλάκιό τους στην ΕΕ λόγω αυτού του φορολογικού εμποδίου. Αυτή είναι μια κατάσταση που δεν έχουμε την πολυτέλεια να δούμε να συνεχίζεται.
Η σημερινή πρόταση αποσκοπεί στην αντιμετώπιση τέτοιων ζητημάτων. Θα εισαγάγει μια τυποποίηση στην "Απαλλαγή στην πηγή" και το "Σύστημα ταχείας επιστροφής", στα οποία θα έχουν πρόσβαση όλοι καταρχήν.
Η πρότασή μας επιτρέπει στα κράτη μέλη να επιλέξουν ποια διαδικασία ταχείας επιστροφής θα παρέχουν.
Σύμφωνα με το σύστημα απαλλαγής στην πηγή, ο κατάλληλος συντελεστής παρακράτησης φόρου στην πηγή εφαρμόζεται τη στιγμή που καταβάλλεται το μέρισμα. Και σύμφωνα με τη διαδικασία ταχείας επιστροφής, ο υπερβολικός φόρος καταβάλλεται πράγματι αλλά επιστρέφεται το αργότερο σε 50 ημέρες από την ημερομηνία πληρωμής.
Αυτό προωθεί την ευελιξία ώστε να ληφθούν υπόψη οι διαφορετικές διαδικασίες που ισχύουν σήμερα στα διάφορα κράτη μέλη, αλλά και την εναρμόνιση. Στην πραγματικότητα, η πρότασή μας εγγυάται ότι όλοι οι επενδυτές μπορούν να επωφεληθούν από τουλάχιστον ένα από τα δύο τυποποιημένα συστήματα, εφόσον πληρούν τους όρους της οδηγίας. Εισάγουμε επίσης ένα κοινό ψηφιακό πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας.
Η πρόταση θα διευκολύνει τη ζωή των επενδυτών, συντομεύοντας μαζικά τη διαδικασία επιστροφής και δίνοντάς τους ένα επιπλέον κίνητρο για να διεκδικήσουν τα χρήματα που τους οφείλονται.
Στην πραγματικότητα, εκτιμούμε ότι η πρότασή μας θα εξοικονομήσει στους επενδυτές περίπου 5,17 δισ. ευρώ ετησίως χάρη στις ταχύτατες διαδικασίες. Αλλά φυσικά υπάρχουν και άλλα ζητήματα, όταν πρόκειται για φορολογική απάτη. Είναι αυτονόητο ότι είμαστε αποφασισμένοι να καταπολεμήσουμε τη φορολογική απάτη. Όλοι μας ανησυχούμε βαθύτατα για τα σκάνδαλα Cum/Ex και Cum/Cum, όπου οι διαδικασίες επιστροφής παρακρατούμενων φόρων αποτέλεσαν αντικείμενο τρομερής εκμετάλλευσης. Αυτά εκτιμάται ότι είχαν ως αποτέλεσμα απώλειες ύψους 150 δισεκατομμυρίων ευρώ μεταξύ των ετών 2000 και 2020, ειδικότερα, όπως γνωρίζετε, σε ορισμένα κράτη μέλη της ΕΕ.
Γι' αυτό το λόγο, η πρόταση μας προβλέπει τυποποιημένες υποχρεώσεις υποβολής εκθέσεων σε όλη τη χρηματοοικονομική αλυσίδα, οι οποίες θα βοηθήσουν τις φορολογικές διοικήσεις να παρακολουθούν αποτελεσματικότερα τους φόρους που καταβάλλονται.
Οι χρηματοπιστωτικοί διαμεσολαβητές που είναι εγκατεστημένοι στην ΕΕ, καθώς και οι χρηματοπιστωτικοί διαμεσολαβητές εκτός ΕΕ που έχουν εγγραφεί στην ΕΕ, θα υποβάλλουν αναφορά αμέσως μετά την καταβολή μερίσματος ή τόκου στο κράτος μέλος από το οποίο προέρχεται η πληρωμή.
Αυτή η αυξημένη διαφάνεια θα παρέχει στις εθνικές φορολογικές διοικήσεις τα εργαλεία που χρειάζονται για να ελέγχουν την επιλεξιμότητα για τον μειωμένο συντελεστή και να εντοπίζουν πιθανές καταχρήσεις.
Η Επιτροπή εργάστηκε πολύ σκληρά για να καταρτίσει μια πρόταση που θα αποφέρει τα περισσότερα οφέλη με τις χαμηλότερες επιβαρύνσεις. Και όπως πάντα αυτή η ισορροπία είναι δύσκολο να επιτευχθεί.
Για να το πετύχουμε αυτό, συνεργαστήκαμε με τις τράπεζες και τους ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς, για να διασφαλίσουμε ότι αυτό που προτείνουμε λειτουργεί καλά γι' αυτούς, ώστε να μπορούν να παρέχουν καλύτερες υπηρεσίες με χαμηλότερο κόστος στους πελάτες τους, είτε πρόκειται για μεγάλους είτε κυρίως για τους μικρούς επενδυτές.
Συνεπώς, είμαστε βέβαιοι ότι αυτό θα ενθαρρύνει περαιτέρω τις διασυνοριακές επενδύσεις εντός και προς την ΕΕ, το οποίο είναι ένα από τα μεγάλα θέματα που συζητάμε αυτούς τους μήνες, συμβάλλοντας σε μια ισχυρότερη, πιο ανταγωνιστική ενιαία αγορά της ΕΕ και σε μια καλύτερα λειτουργούσα Ένωση Κεφαλαιαγορών. Η οποία στο τέλος της ημέρας αφορά την τροφοδότηση της βιώσιμης ανάπτυξης και της δημιουργίας που χρειάζεται η Ευρώπη».
Σύμφωνα με τον κ. Ντομπρόβσκις, εκτελεστικό αντιπρόεδρο αρμόδιο για το εμπόριο «Η παρούσα πρόταση θα ενθαρρύνει περαιτέρω τις διασυνοριακές επενδύσεις στο εσωτερικό της ΕΕ και προς την ΕΕ, οδηγώντας σε μια ισχυρότερη, πιο ανταγωνιστική αγορά της ΕΕ και σε καλύτερη λειτουργία της Ένωσης Κεφαλαιαγορών. Πρόκειται για ένα ακόμη βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση, το οποίο θα καταστήσει τη φορολογία δικαιότερη, πιο φιλική προς τον χρήστη και ενημερωμένη για τον ψηφιακό μας κόσμο».
Σύμφωνα με την κα. Μαγκίνες, επίτροπο αρμόδια για τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και την ένωση κεφαλαιαγορών «Οι αποσπασματικές και σε μεγάλο βαθμό βασισμένες σε έντυπα φορολογικές διαδικασίες είναι δαπανηρές και καταπνίγουν τις επενδύσεις σε ολόκληρη την ενιαία αγορά. Οι ιδιώτες επενδυτές πλήττονται περισσότερο, διότι το 70 % από αυτούς δεν υποβάλλουν αίτηση για επιστροφή φόρου, την οποία δικαιούνται. Εκτός από την καταπολέμηση της φορολογικής απάτης, η παρούσα πρόταση περιορίζει την επιβάρυνση της διεκδίκησης επιστροφής φόρων, μειώνοντας τη γραφειοκρατία και καθιστώντας τη διαδικασία απλούστερη και ταχύτερη, τόσο για τους επενδυτές όσο και για τις φορολογικές αρχές. Η παρούσα πρόταση αίρει ένα εμπόδιο για τη δημιουργία ενιαίας αγοράς κεφαλαίων κι έτσι συμβάλλει σημαντικά στην Ένωση Κεφαλαιαγορών».
Η πρόταση θα πρέπει να τεθεί σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2027, αφού εγκριθεί από τα κράτη μέλη.
Read more at Taxheaven: https://www.taxheaven.gr/news/64107/tax-flash-protash-eyr-epitrophs-gia-neoys-kanones-beltiwshs-diadikasiwn-parakrathshs-foroy-sthn-phgh